Bloed, zweet en tranen

Creaties die niet ruiken naar bloed, zweet en tranen hebben het potentieel jou een overweldigende kunstbeleving te bezorgen. Als je er voor open staat ten minste. En dat was het enige dat nodig was om volledig omver geblazen te worden door het indrukwekkende “The Matter of Time” van Richard Serra in het Guggenheim te Bilbao.

Het eerste weekend van april was het dan eindelijk zover. Ik werd getrakteerd op die magische wandeling doorheen “The Matter of Time”, die bestaat uit hele grote vellen staal, geplooid tot spiraalvormen, ellipsen en lange bogen. Loodzwaar materiaal, veel zwaarder en sterker dan jezelf.

RichardSerra_TheMatterOfTime RichardSerra_TheMatterOfTime2

Hoe de kunstenaar dit meesterwerk van indrukwekkende afmetingen en gewicht heeft geproduceerd, kan je uitgebreid te weten komen in het museum. En dat hij er heel bewust zijn proces rond bedacht heeft, weten we al langer.

Maar dat zo’n technisch, ingenieus en zwaar productieproces zo’n diepmenselijk effect veroorzaakt, is meer dan verbazend. De tegenstelling tussen de gebruikte taal, het zware en gevaarlijke materiaal, de ingenieuze plaatsing in de ruimte en de complexe productie tegenover de eenvoud in vorm, kleur, materiaal en impact is bijna niet te vatten. Jouw kunstbeleving wordt het onderwerp van zijn werk. En mooier kan het niet worden als je het mij vraagt. Het valt ook niet uit te leggen, je kan het alleen maar meemaken.

Dat een idee dat ruikt naar bloed, zweet en tranen niet het best mogelijke idee is, leerde ik tijdens mijn reclamejaren. Want daar werd bij regelmaat van de klok met een flinke portie bloed, zweet en tranen gewerkt. En het is nu pas, dat ik het ontbreken van dat inspanningsvocht ook herken in kunst. Sommige van mijn helden tonen een – al dan niet schijnbare maar – totale afwezigheid van bloed, zweet en tranen in hun werk. En dat is net wat me er zo aan raakt. Dat vind ik in de etsen en schetsen van Rembrandt, de schilderkunst van Henri Matisse en Paul Klee, de beeldtaal van Picasso, de tekeningen van Leonardo Da Vinci, de gedichten van Bart Moeyaert, de grote doeken van Mark Rothko en de tekeningen van Egon Schiele. En op een onovertroffen manier in “The Matter of Time” van Richard Serra.

EgonSchiele_zelfprotret HenriMatisse LeonardoDaVinci_boom MarkRothko_Ongetiteld PaulKlee_NewHarmony Picasso_jongmeisje Rembrandt_bedelaars Rembrandt_OudeMan

Maar het is niet omdat ik het niet voel in hun werk, dat het bloed, het zweet en de tranen er niet aan te pas kwamen. Want er is vaak een enorme kloof tussen de inspanningen doorheen het creatieproces van de kunstenaar, en het vloeiend samenkomen van de beeldtaal van de kunstenaar tot een prachtig geheel. Zo heeft elke creatie zijn proces, de kunst bestaat erin het niet voelbaar te maken in het eindresultaat.

Heb jij al eens aandachtig naar jouw creatieproces gekeken? Wat heb je nodig om je inspanningen onzichtbaar te maken in jouw eindresultaat? Voor sommigen is het lang genoeg wachten en er tijd laten overgaan. Voor anderen zijn het erg veel voorstudies. Of net een korte deadline. Voor mij is het mijn intrinsieke motivatie in het onderwerp. Wat is het voor jou?

2 reacties op “Bloed, zweet en tranen

  1. Ik heb, zoals u, bijna dezelfde ervaring gehad bij het zien van Serra’s werk in Bilbao. En als mogelijke antwoord wil ik graag het volgende schrijven.
    Misschien is een creatieproces een soort van “verschillende ervaringsgerichte situaties” waarin ‘doen’ en het ‘niet-verbale’ centraal staan. Vanuit dit doen en ervaren, leer je dan meer over jezelf en ontdek je nieuwe mogelijkheden. Er wordt betekenis aan de opgedane ervaring gegeven en verbanden worden gelegd tussen deze ervaring en je gevoelens, je gedachten, je herinneringen, je toekomstverwachtingen, je contacten met anderen in het dagelijks leven (dit zowel op zakelijk- ,als privé-leven). Zo kan jezelf ontplooien en de kwaliteiten ervan herkennen, spontaan gewoontes doorbreken, evenwicht ontwikkelen in jezelf en wordt zoeken een zingeving. Voor mij zijn dat onzichtbare inspanningen die spontaan een resultaat geven, niet?
    warme groeten
    Gaétan

  2. Dag Gaétan,
    Leuk te lezen dat je ook fan bent van The Matter of Time. Ik volg je helemaal over de onzichtbare inspanningen tijdens het creatieproces zoals jij die omschrijft. Erg verrijkend en vormend, een totaalervaring op zich.
    Het doet me plezier aan te zetten tot reflectie.
    Bedankt voor je reactie.
    vele groetjes
    Charlotte

Laat een reactie achter op Gaétan Reactie annuleren

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *